U pogledu biodiverziteta područje opštine Bor spada u najinteresantnije i izuzetno bogate geografske celine u Srbiji.
Svaki nivo nadmorske visine i geografski položaj ima svoj tip vegetacije. U pogledu fitocenoze ovo područje pretežnim delom pripada Irano – Turskoj regiji.
Livadsko-pašnjačka vegetacija se pojavljuje na gotovo svim delovima borske opštine na kojima postoji biljni pokrivač.
Na području opštine Bor šumskom vegetacijom obuhvaćeno je oko 42,5% ukupnih zemljišnih površina. Šume pokrivaju preko 75% prostora očuvane prirode.
Jedan od najznačajnijih centara diverziteta biljaka i drveća na Balkanu je Lazarev kanjon. U njemu je registrovano720 vrsta biljaka, što predstavlja 20% flore Srbije i 11% flore Balkana.
Ovde je stanište 57 endemskih i 50 reliktnih vrsta biljaka mečija leska, endem centralnog Balkana Erysimum Comatum Pančići kao i Genista subcapitata Pančići, Primula auricula i Grisebahova ljubičica. Na planini Malinik (na obodu kanjona) zastupljena je šumska zajednica bukve i tise sa najvećom zapreminom drvene mase u Srbiji. Starost šume je preko 180 godina.
Na ovom području registrovano je 174 vrste makro gljiva.
Na području južnog Kučaja i Deli Jovana žive sve zveri Balkana: vuk, šakal, divlja mačka, ris. Ovde žive i druge ugrožene vrste: puh, kune, lisice, lasice, zec, divlja svinja, srna, jelen.
Pored navedenih u Lazarev kanjon je reintrodukovana divokoza, a u zatvorenom lovištu na Dubašnici naseljeni su muflon i jelen lopatar.
Na području je pronašlo stanište i 140 vrsta ptica, od kojih su posebno značajne ptice grabljivice koje su inače ugrožene u Evropi. U vrletima Lazareve doline našle su stanište retke vrste orlova.
Od ostalih životinjskih vrsta na ovim prostorima je prisutno 37 vrsta puževa, od kojih je posebno značajna Bulgarica Stolensis, 115 vrsta terenskih leptirova i 205 vrste odolikih muva, od kojih je merdon albonigrum nova vrsta (pronađena na ulazu u Lazarev kanjon).
Zlotske i druge pećine iz okoline Bora su stanište za oko 20 vrsta beskičmenjaka, od kojih su 5 nove vrste za nauku (Lazareva pećina).
Ova oblast je jedno od poslednjih utočišta biljnih vrsti iz ledenog doba, koje su uspele da opstanu preživevši razne geološke periode.
Autor: Bora Stanković
____________________________________________________________________________________
